HIT października: dynia

Dynia w kuchni

W Polsce najczęściej uprawiane są dynie z miąższem koloru żółto-pomarańczowego. W sklepach pojawiają się już na przełomie września i października, ale największą sprzedaż obserwuje się tuż przed listopadem. Jej niebywałą zaletą jest wysoka odporność na długie przechowywanie oraz uniwersalność w komponowaniu dań z jej udziałem. Stanowi bardzo dobry materiał kulinarny. Można z niej przygotować praktycznie te same potrawy, co z ziemniaków. Świetnie sprawdzi się w deserach, obiadach, ciastach, jako dodatek do chleba czy pierogów. Doprawiona cynamonem i imbirem nieźle smakuje w konfiturach. Kremową zupę z dyni, czy na słono czy na słodko, warto połączyć z rozgrzewającymi przyprawami np. z chilli czy pieprzem. Przyjemny smak miąższu, dający szybkie uczucie sytości, przy odrobinie fantazji zaspokoi gusta wyrafinowanych smakoszy. Polecana jest w dietach klinicznych, gdyż jest lekkostrawna.

Wartość odżywcza dyni

Dynia to owoc stosowany w leczeniu schorzeń układu moczowego (jako środek moczopędny), układu krążenia (zmniejsza stężenie złego cholesterolu), chorobach wątroby (jest środkiem żółciopędnym) oraz przy niskiej odporności. Polecany jest kobietom ciężarnym uskarżającym się na mdłości i wymioty na wczesnym etapie ciąży. Dynie to produkt dietetyczny! Te niskokaloryczne owoce w 100 g miąższu dostarczają jedynie 25 kcal. Dodatkowo, bogate są w białko, witaminy A, E, C i z grupy B, fosfor, żelazo, cynk, potas, wapń, pektyny i kwasy organiczne. Dynia wykazuje działanie odkwaszające organizm i modulujące układ odpornościowy. Zaleca się wybieranie dojrzalszych okazów dyni. Ciemny, pomarańczowy miąższ to pewnik dużej zawartości beta-karotenu. Ten jest prekursorem witaminy A, która poprawia jakość widzenia, zapobiega starzeniu się komórek i chroni przed nowotworami. Wraz z witaminami E i C poprawia stan cery, wygładza ją i ujędrnia.

Pestki dyni

Przed obróbką kulinarną wystarczy dynię pozbawić twardej skórki i pestek. Wysuszone pestki również cechują się dużą zawartością składników odżywczych. To skarbnica składników mineralnych i nienasyconych kwasów tłuszczowych. Chrupiąc je jesiennymi wieczorami zadbamy o włosy i paznokcie, dzięki obecnemu w nich cynkowi. Co więcej, minerał chwalony jest za pozytywny wpływ na płodność oraz łagodzenie dolegliwości związanych z przerostem prostaty.

Pestki dyni bogate są także w magnez, mangan, wapń, żelazo oraz witaminy z grupy B. Związki te poprawiają stan skóry i wytworów naskórka. Zmniejszają produkcję łoju, przyspieszają regenerację i gojenie się ran. Witaminy z grupy B wpływają łagodząco na układ nerwowy i  polecane są osobom narażonym na stres. Pestki to także dobre źródło błonnika pokarmowego, korzystnie wpływającego na perystaltykę jelit. Dawniej stosowano pestki dyni pomocniczo (!) w eliminacji pasożytów u dzieci. To otaczająca nasiona kukurbitacyna zapobiegała owsikom i tasiemcowi. Warunkiem było spożywanie pestek na czczo.

Olej z pestek dyni

Cechuje się niecodziennym, orzechowym smakiem oraz zielonkawo-brązową barwą. Świetnie sprawdza się jako dodatek do deserów lub sałatek. Należy go stosować wyłącznie na zimno, gdyż narażony na długotrwałe działanie temperatury traci cenne właściwości. Z tego też powodu lepiej przechowywać go w miejscu chłodnym i niedostępnym dla promieni słonecznych.

Olej zawarty w pestkach bogaty jest w prozdrowotne fitosterole, w tym typowy kukurbitasterol. To on leczy męskie dolegliwości związane z prostatą oraz zapobiega stanom zapalnym. Olej z pestek dyni cechuje się dużą dawka witaminy E oraz kwasu linolowego. Popularnie stosowany jest w niedomogach wątroby oraz profilaktycznie przy chorobach układu krążenia. Obecność nienasyconych kwasów tłuszczowych stawia olej z pestek dyni wśród produktów zalecanych w leczeniu nadmiernego stężenia cholesterolu we krwi i zapobieganiu miażdżycy.

Stosowany doustnie lub bezpośrednio na skórę, poprawia jej nawilżenie, zapobiega wysuszaniu i powstawaniu rozstępów. Może być używany do masażu.