Rola wapnia w diecie

Wapń to pierwiastek wielofunkcyjny – buduje zęby i kości, normalizuje gospodarkę kwasowo-zasadową, współuczestniczy w procesie krzepnięcia krwi, działa przeciwzapalnie oraz odpowiada za właściwą pracę układu neurohormonalnego. Istotą prawidłowego wysycenia organizmu kobiety ciężarnej w wapń, jest budowa struktur kostnych płodu. Z tego powodu, wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego wzrasta od 20. tygodnia ciąży aż do momentu porodu.

Wapń - najważniejsze cechy

W ludzkim organizmie wapń znajduje się pod dwiema postaciami –wolnej i wymiennej. Frakcja wymienna pozyskiwana jest z tkanki kostnej, gdy stężenie frakcji wolnej we krwi jest nieprawidłowo niskie i nie wystarcza na bieżące potrzeby. Stan taki występuje, gdy podaż wapnia z diety jest zbyt niska. Warto podkreślić, że jedynie 40% wapnia z pożywienia jest wchłaniane przez układ pokarmowy. Co więcej, o obecność w ustroju konkurują z wapniem sód i fosfor. Najpopularniejszymi skutkami niedoboru wapnia są krzywica (u dzieci) oraz osteomalacja i osteoporoza (u dorosłych). Niedobór wapnia objawia się drgawkami, bólami kostnymi i mięśniowymi, niepokojem ze stanami lękowymi, podatnością zębów na próchnicę oraz łamliwością paznokci. Dla kobiet ciężarnych wapń ma szczególne znaczenie w leczeniu nadciśnienia tętniczego indukowanego ciążą oraz w zapobieganiu stanu przedrzucawkowego, przez to również przedwczesnemu porodowi.

Źródła wapnia

Przetwory mleczne to najlepsze i najbardziej dostępne źródła wapnia w diecie. Występujący w przetworach mlecznych kwas mlekowy i laktoza zwiększają wchłanianie pierwiastka. Dużą ilość wapnia zawierają także drobno szkieletowe ryby, żółtka jaj, orzechy, soja oraz zielone warzywa liściaste. Znajdujący się w warzywach wapń jest jednak słabo przyswajalny ze względu na obecność błonnika, fitynianów i kwasu szczawianowego. Wyższą przyswajalność wapnia obserwuje się przy zwiększonym spożyciu witaminy D.

Nadmiar wapnia występuje bardzo rzadko, a sytuacja taka może mieć miejsce jedynie przy niekontrolowanej suplementacji. Stan przedawkowania wapnia objawia się brakiem apetytu i występowaniem nudności, zaparciami. Może prowadzić do tworzenia się kamieni nerkowych oraz anemii z niedoboru żelaza.