Urlop rodzicielski dla ojca dziecka

W artykule przedstawiono podstawowe informacje związane z korzystaniem przez pracownika, w tym ojca dziecka, z urlopu rodzicielskiego.

Świadczenia w trakcie korzystania z urlopu rodzicielskiego

Za czas m.in. urlopu rodzicielskiego, zgodnie z art. 184 Kodeksu pracy, przysługuje zasiłek macierzyński na zasadach i warunkach określonych w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity: Dz. U. 2014 r. poz. 159).

Urlop rodzicielski udzielany jest na wniosek pracownika

Należy przypomnieć, że skorzystanie z prawa do urlopu rodzicielskiego przysługuje pracownikowi, jeżeli w tym zakresie zostanie złożony u pracodawcy stosowny wniosek. Urlop rodzicielski udzielany jest bowiem na pisemny wniosek pracownika, składany w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. W takim wypadku pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika. Nie jest zatem wystarczające jedynie ustne poinformowanie pracodawcy o chęci skorzystania z prawa do urlopu rodzicielskiego. Powinno się o tym pamiętać, aby nie nastręczać sobie niepotrzebnych problemów, czy nieporozumień z pracodawcą w tak ważnych sprawach pracowniczych. W samym wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego, zgodnie z § 5 art. 182^1a Kodeksu pracy należy określić termin zakończenia dodatkowego urlopu macierzyńskiego, a w przypadku gdy wniosek dotyczy kolejnej części urlopu rodzicielskiego termin zakończenia poprzedniej części tego urlopu oraz okres dotychczas wykorzystanego urlopu. Należy zwrócić uwagę, że do wniosku pracownik dołączyć powinien także pisemne oświadczenie o braku zamiaru korzystania z urlopu przez okres wymieniony we wniosku przez drugiego z rodziców dziecka albo o okresie, w którym drugi z rodziców dziecka zamierza korzystać z tego urlopu w okresie objętym wnioskiem. Potrzeba wskazania tych danych wynika z zasady związanej z łącznym okresem korzystania z urlopu rodzicielskiego przez obu rodziców dziecka, o czym poniżej.

[link url="http://mamanadiecie.pl/urlop-macierzynski-sa-prawa/"]Poznaj prawa przysługujące przy urlopie macierzyńskim![/link]

Dla przypomnienia jedynie wskazuję, że wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego może też zostać złożony przez pracownicę na warunkach określonych w art. 179¹ Kodeksu pracy. W tym wypadku zasady związane z rezygnacją z urlopu rodzicielskiego przez pracownicę i korzystanie z tego urlopu przez pracownika-ojca wychowującego dziecko określa art. 179³ Kodeksu pracy, a zagadnienie dotyczące rezygnacji ojca z części urlopu rodzicielskiego w tym wypadku określa art. 179⁴ Kodeksu pracy.

[link url="http://mamanadiecie.pl/urlop-rodzicielski-zasady-udzielania-korzystania/"]Urlop rodzicielski - zasady udzielania i korzystania[/link]

Wracając do urlopu rodzicielskiego udzielanego pracownikowi, a więc i ojcu dziecka, trzeba wyjaśnić, że urlop rodzicielski udzielany jest jednorazowo albo nie więcej niż w trzech częściach, z których żadna nie może być krótsza niż 8 tygodni, a części te muszą przypadać bezpośrednio jedna po drugiej w wymiarze wielokrotności tygodnia (§ 2 art. 182^1a Kodeksu pracy). Zasadą jest, że z urlopu rodzicielskiego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice dziecka, ale wtedy łączny wymiar urlopu nie może przekraczać wymiaru urlopu rodzicielskiego, czyli 26 tygodni. Warto więc pamiętać o tym przy planowaniu czasu spędzonego z dzieckiem przez rodziców i korzystaniem z uprawnień jakie w tym zakresie przewidują przepisy Kodeksu pracy.

Gdy mama pracownica wymaga opieki szpitalnej

Ze względu na odpowiednie stosowanie art. 180 § 6¹ – 7 Kodeksu pracy do regulacji związanej z urlopem rodzicielskim, także w tym wypadku pracownik ojciec wychowujący dziecko może korzystać z części urlopu rodzicielskiego, jeśli pracownica uprawniona do tego urlopu wymaga opieki szpitalnej z uwagi na stan zdrowia, który uniemożliwia jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem na zasadach określonych w tych przepisach. 

Łączenie pracy z urlopem rodzicielskim

Możliwość odpowiedniego stosowania zasad związanych z łączeniem korzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu powoduje, ze również w przypadku urlopu rodzicielskiego pracownik może współdzielić pracę wykonywaną u swojego pracodawcy z urlopem rodzicielskim (art. 182¹ § 5 i § 6 stosowane są odpowiednio na podstawie § 6 art. 182^1a Kodeksu pracy). Wyjaśnienia wymaga, że pracownik może łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru pracy. W takim przypadku podjęcie pracy może nastąpić tylko na pisemny wniosek pracownika, złożony w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy. We wniosku pracownik powinien wskazać wymiar czasu pracy oraz okres, przez który zamierza łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy. Nie zawsze taki wniosek będzie pozytywnie rozpatrzony przez pracodawcę – może on odmówić uwzględnienia wniosku ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. Podobnie więc jak przy korzystaniu z możliwości łączenia pracy z dodatkowym urlopem macierzyńskim, także w przypadku urlopu rodzicielskiego mogą zaistnieć sytuacje, w których uwzględnienie wniosku przez pracodawcę nie będzie możliwe. O tym jaka jest przyczyna odmowy uwzględnienia wniosku pracownika pracodawca powinien poinformować pracownika na piśmie.

Ochrona w czasie korzystania z urlopu rodzicielskiego przez pracownika

Pracownik korzystający z prawa do urlopu rodzicielskiego chroniony jest przepisami Kodeksu pracy przed rozwiązaniem umowy o pracę w okresie urlopu rodzicielskiego. W tym zakresie bowiem zastosowanie ma regulacja wskazana w art. 177 Kodeksu pracy, która tylko w nielicznych przypadkach dopuszcza możliwość rozwiązania umowy o pracę mimo przebywania pracownika na urlopie rodzicielskim (np. gdy ogłoszono upadłość lub likwidację pracodawcy). Odpowiednie stosowanie tego przepisu do urlopu rodzicielskiego wynika z § 6 art. 182^1a Kodeksu pracy.

Stan prawny: lipiec 2015