Artykuł
Przy planowaniu poczęcia, jak i podczas ciąży, witaminą najważniejszą w diecie przyszłej mamy jest kwas foliowy (folacyna). Stoi on na piedestale, z powodu licznie udokumentowanej roli w zapobieganiu wad cewy nerwowej u płodu. Jest to witamina najbardziej istotna dla optymalnego rozwoju życia w organizmie kobiety. Z tego powodu obowiązkowo zaleca się jej suplementację w okresie okołokoncepcyjnym.
Kwas foliowy pełni kilka ważnych funkcji. Przede wszystkim, ma on duże znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania układów krwiotwórczego i nerwowego matki. Jest także koenzymem w reakcjach biochemicznych syntezy kwasów nukleinowych, odpowiedzialnych za przenoszenie informacji genetycznych. Niedobór folacyny może przyczyniać się do zaburzeń psychicznych i niedokrwistości, a u płodu może powodować szereg wad cewy nerwowej.
Kwas foliowy występuje w żywności dość powszechnie. Jego źródłem są zarówno produkty pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. Najpowszechniej folacyna znajduje się w podrobach, jajach, cytrusach, zielonych warzywach, wyciągu z drożdży i kiełkach zbóż. Spożywanie 5 porcji warzyw i owoców dziennie powoduje wysycenie organizmu w foliany, a przez to pozwala uniknąć niedoborów w ciąży. Pewne ilości kwasu fliowego syntetyzowane są przez bakterie jelitowe, jednak nie w ilościach, które byłyby w stanie zapewnić całkowite dobowe zapotrzebowanie na tę witaminę.
Świeży produkt | Zawartość kwasu foliowego mg/100g |
---|---|
Wątroba | 219-364 |
Otręby pszenne | 258 |
Szpinak | 155 |
Brukselka | 88-170 |
Szparagi | 70-175 |
Kalafior | 120 |
Brokuły | 90 |
Chleb pszenny pełnoziarnisty | 39 |
Pomarańcze | 24 |
Jak większość witamin rozpuszczalnych w wodzie, kwas foliowy jest szczególnie wrażliwy na oddziaływanie środowiska. Wysoka temperatura, promieniowanie UV, kwaśne pH i dłuższe przechowywanie zmniejszają zawartość kwasu foliowego w żywności.
Na niedobory kwasu foliowego najbardziej narażone są dziewczęta w wieku dojrzewania, kobiety w ciąży, wcześniaki lub niemowlęta z niską masą urodzeniową oraz kobiety starsze. Zalecane spożycie kwasu foliowego, które dla kobiet wynosi 0,4 mg, wzrasta w okresie ciąży do 0,6 mg. Część przyjmowanego kwasu foliowego, z diety lub suplementacji, przechodzi do krążenia płodowego na bieżące potrzeby związane z rozwojem płodu.
[link url="http://mamanadiecie.pl/kwas-foliowy-fakty-mity/"]Kwas foliowy - fakty i mity[/link]
Skutkiem niedoboru kwasu foliowego jest niedokrwistość megaloblastyczna. Z badań statystycznych wynika, że około 3-5% ciężarnych kobiet cierpi na niedokrwistość z braku kwasu foliowego. Co więcej, zbyt niski poziom kwasu foliowego w diecie kobiet ciężarnych jest niebezpieczny dla rozwijającego się płodu. Prawdopodobnie, niedobór folacyny wpływa na niedorozwój łożyska, ryzyko porodu przedwczesnego i niskiej masy urodzeniowej dziecka. W okresie okołokoncepcyjnym zbyt niski poziom kwasu foliowego we krwi matki przyczynia się do rozwoju wrodzonych wad cewy nerwowej (NTD), wśród których wyróżnia się bezmózgowie, rozszczep kręgosłupa, przepuklinę mózgowo-rdzeniową i potyliczną mózgu. Wady wiążą się z kalectwem bądź śmiercią płodu. W celach profilaktycznych zaleca się spożywanie kwasu foliowego w ilości 0,4 mg na dobę dla wszystkich kobiet w okresie prokreacyjnym. Witaminę suplementuje się pod kontrolą lekarską przez 12 tygodni przed i po zapłodnieniu. Kwas foliowy dostępny jest w aptekach bez recepty. Nie udowodniono, aby inna witamina wykazywała tak ochronne działanie na zdrowie płodu.
[link url="http://mamanadiecie.pl/wady-cewy-nerwowej-kwas-foliowy/"]Wady cewy nerwowej a kwas foliowy[/link]
Kwas foliowy to witamina ważna także dla kobiet karmiących piersią, gdyż wydzielana jest do mleka matki. Wskazane jest spożywanie lub dostarczanie dziennie 0,5 mg kwasu foliowego przez kobiety w okresie laktacji. W siarze znajdują się jej niewielkie ilości, jednak stężenie folacyny wzrasta w mleku przejściowym i pokarmie dojrzałym. W ten sposób poziom kwasu foliowego we krwi noworodka jest większy niż u zdrowej dorosłej osoby.
Z tą tematyką związane są również inne artykuły na naszym blogu.
Diety dla kobiet świadomie planujących ciążę, będących w ciąży lub po porodzie. Jadłospisy przygotowane przez dietetyków uwzględniają potrzeby matki i dziecka.
© 2020 mamanadiecie.pl | Wszystkie prawa zastrzeżone.