Niepowściągliwe wymioty ciężarnych

Niepowściągliwe wymioty ciężarnych to dolegliwość definiowana przez wystąpienie na tyle uciążliwych nudności i wymiotów przed 20. tygodniem ciąży, że powodują one konieczność hospitalizacji. Częstotliwość wymiotów jest tak wysoka, że powodują one odwodnienie, zaburzenia elektrolitowe, kwasicę, tachykardię, utratę masy ciała czy nawet zanik mięśni. Zaburzenie jest dość rzadko spotykane. Według badań, dotyka jedynie ok. 0,5-1% ciężarnych kobiet.

Zdecydowana większość kobiet cierpiących z powodu niepowściągliwych wymiotów ciężarnych uskarża się na złe samopoczucie, niemożność wykonywania prac domowych i zawodowych, problemy psychiczne oraz związany z wymiotami ból zamostkowy.

Niepowściągliwe wymioty ciężarnych - etiologia

Przyczyny rozwoju niepowściągliwych wymiotów ciężarnych nadal nie są do końca jasne. Najpopularniejsza teoria, dotycząca etiopatogenezy dolegliwości, mówi o związku ze zmianami hormonalnymi podczas ciąży. Istotnym czynnikiem wydaje się być stężenie gonadotropiny kosmówkowej (beta-hCG), które wzrasta wraz z wiekiem ciąży. Szczyt wartości beta-hCG przypada na okres ciąży, gdy wymioty są najbardziej nasilone. Co więcej, niepowściągliwe wymioty ciężarnych częściej mają miejsce w stanach, w których stężenie gonadotropiny kosmówkowej również ulega zwiększeniu, tj. w ciąży mnogiej, u płodu z zespołem Downa czy w zaśniadzie groniastym. Do czynników zwiększających ryzyko rozwoju niepowściągliwych wymiotów ciężarnych zalicza się także młody wiek matki, nadwagę, niedojrzałość psychiczną, nadmiar stresu oraz zaburzenia odżywiania występujące przed ciążą.

Wpływ niepowściągliwych wymiotów ciężarnych na stan płodu jest znaczny, ale tylko w przypadku wielokrotnej hospitalizacji związanej z nieprawidłowym stanem przyszłej matki. W tej sytuacji wzrasta ryzyko porodu przedwczesnego, a przez to niskiej masy urodzeniowej. W pozostałych przypadkach, stan płodu porównywalny jest do płodów z ciąż przebiegających prawidłowo. Co ciekawsze, u kobiet, u których ciąża powikłana była niepowściągliwymi wymiotami, szansa na poronienie jest mniejsza, w stosunku do ciąż niepowikłanych.

Leczenie dietą

Dieta ma duże znaczenie w leczeniu niepowściągliwych wymiotów ciężarnych. Zaleca się przede wszystkim potrawy wysokobiałkowe i niskotłuszczowe. Posiłki powinny być spożywane często i w małych objętościach. Pomocne okazać się może picie napojów o niezbyt wyrazistym smaku, dłuższe leżenie w łóżku po przebudzeniu oraz spożywanie słonych przekąsek. Zaleca się picie napojów małymi porcjami i pomiędzy posiłkami, a nie bezpośrednio po nich. Picie naparów z dodatkiem imbiru może zmniejszyć występowanie nudności. Konieczne zdaje się unikanie nieprzyjemnych zapachów oraz widoku potraw wywołujących nudności, a z tym wiązany jest brak uczestnictwa w przygotowywaniu posiłków dla rodziny.

Szpitalne leczenie niepowściągliwych wymiotów ciężarnych polega na dożylnych wlewach płynów, wyrównaniu stężeń elektrolitów, stosowaniu leków antyhistaminowych oraz uspakajających. Podczas hospitalizacji często stosowana jest suplementacja witamin. Gdy leczenie farmakologiczne okaże się bezskuteczne, w wyrównywaniu parametrów biochemicznych i zahamowaniu utraty masy ciała pomocne staje się żywienie pozajelitowe.